- Za razvoj nacionalnosti iz jedne ili više etnija daleko najbitniji i najprisutniji faktor je postojanje široko rasprostanjene književnosti na lokalnom jeziku. Duga borba protiv eksterne prijetnje takođe može imati značajan uticaj kao i, pod određenim uslovima, stvaranje države, iako ono u drugim slučajevima ne mora imati apsolutno nikakvog uticaja na nacionalnost. Nacija može prethoditi ili slijediti svoju državu, ali joj ona sasvim izvjesno pomaže pri uspostavljanju veće samosvijesti. Većina takvih razvoja je stimulisana idealom nacionalne države i svijeta kao društva nacija izvorno „imaginiranog“, ako vam se dopada ta riječ, kroz ogledalo Biblije, prvog udžbenika Evrope, ali pretvorenog u formalnu političku filozofiju ne prije devetnaestog vijeka a zatim gotovo kanoniziranog od strane predsjednika Woodrowa Wilsona i Versailleskog mirovnog ugovora iz 1920.
- Etnija je grupa ljudi sa zajedničkim kulturnim identitetom i jezikom. Ona sačinjava osnovni element razlikovanja u svim prednacionalnim društvima, ali može preživjeti kao snažna podjela sa posebnom lojalnošću i unutar uspostavljenih nacija.
- Nacija je daleko samosvjesnija zajednica nego etnicitet. Sačinjena od jedne ili više etnija, i obično identificirana vlastitom literaturom, ona posjeduje ili zahtjeva pravo na politički identitet i autonomiju kao narod, uz kontrolu nad određenim teritorijem, slično kao biblijski Izrael ili drugi nezavisni entiteti u svijetu zamišljenom kao da se sastoji od nacionalnih država.
- Nacionalna država je država koja se identificira kao jedna određena nacija čiji članovi nisu jednostavno ‘podanici’ vladara, već horizontalno povezano društvo kojem država u određenom smislu pripada. Prema tome, postoji identitet karaktera između države i ljudi. Na određeni način suverenitet države nerazdvojiv od njenih stanovnika, izražavajući njihov historijski identitet. U državi idealno postoji osnovna ekvivalencija između granica i karaktera političke jednice s jedne i samosvjesne kulturološke zajednice s druge strane. U većini slučajeva to je više san nego stvarnost. Većina nacionalnih država zapravo sadrži grupe ljudi koji ne pripadaju njenoj sržnoj kulturi ili ne osjećaju da pripadaju naciji definisanoj na taj način. Ipak gotovo sve savremene države djeluju po gruboj pretpostavci da su nacionalne države.
- ‘Nacionalizam’ znači dvije stvari: teoriju i praksu. Kao politička teorija – da bi svaka ‘nacija’ trebala imati ‘vlastitu’ državu – nacionalizam je stvoren u devetnaestom vijeku. Međutim, taj opšti princip motiviše samo mali broj nacionalista. U praksi, nacionalizam je snažan samo u partikularističkom smislu, proizlazeći iz vjerovanja da su vlastite etničke ili nacionalne tradicije posebno bitne i moraju biti branjene gotovo po svaku cijenu, stvaranje ili širenjem vlastite nacionalne države. Dok je teorija nacionalizma postajo ključna unutar zapadne političke misli u devetnaestom vijeku, on je u doređenim mjestima postojao kao moćna stvarnost dugo prije toga. Kao nešto što može dati moć velikom broju običnih ljudi, nacionalizam je pokret koji nastoji da obezbjedi državu za određenu ‘naciju’ ili unaprijedi pretpostavljene interese vlastite ‘nacionalne države’ bez obzira na druge faktore. On se javlja prvenstveno kada se određena etnija ili nacija ojeća ugroženom s obzirom na vlastiti stvarni karakter, razmjere ili važnost, kao posljedica eksternog napada ili državnog sistema čiji je dio do tada bila; nacionalizam se takođe može rasplamsati u svrhu ekspanzionističkog imperijalizma moćnih nacionalnih država, iako se to uglavnom čini pod krinkom zamišljene prijetnje ili patnji.
- Religija je integralan element mnogih kultura, većine etnija i nekih država. Biblija je, barem što se tiče kršćanskog svijeta, ponudila originalni model nacije. Bez nje i njene kršćanske interpretacije i implementacije, upitno je da li bi nacije i nacionalizmi, u obliku u kojem ih poznajemo, uopšte mogle postojati. Religija je proizvela dominantni karakter nekih nacija oblikovanih državom i nekih nacionalizama. Biblijsko kršćanstvo je ujedno temelj kulturnog i političkog svijeta iz kojeg su fenomeni nacionalnosti i nacionalizma u cjelini proizašli, a u nekoliko bitnih slučajeva je i obezbjedilo ključni sastojak za određenu historiju kako nacija, tako i nacionalizama.
Adrian Hastings, The Construction of Nationhood, Cambridge University Press, 1997. (prevod G.D.)
- Za razvoj nacionalnosti iz jedne ili više etnija daleko najbitniji i najprisutniji faktor je postojanje široko rasprostanjene književnosti na lokalnom jeziku. Duga borba protiv eksterne prijetnje takođe može imati značajan uticaj kao i, pod određenim uslovima, stvaranje države, iako ono u drugim slučajevima ne mora imati apsolutno nikakvog uticaja na nacionalnost. Nacija može prethoditi ili slijediti svoju državu, ali joj ona sasvim izvjesno pomaže pri uspostavljanju veće samosvijesti. Većina takvih razvoja je stimulisana idealom nacionalne države i svijeta kao društva nacija izvorno „imaginiranog“, ako vam se dopada ta riječ, kroz ogledalo Biblije, prvog udžbenika Evrope, ali pretvorenog u formalnu političku filozofiju ne prije devetnaestog vijeka a zatim gotovo kanoniziranog od strane predsjednika Woodrowa Wilsona i Versailleskog mirovnog ugovora iz 1920.
- Etnija je grupa ljudi sa zajedničkim kulturnim identitetom i jezikom. Ona sačinjava osnovni element razlikovanja u svim prednacionalnim društvima, ali može preživjeti kao snažna podjela sa posebnom lojalnošću i unutar uspostavljenih nacija.
- Nacija je daleko samosvjesnija zajednica nego etnicitet. Sačinjena od jedne ili više etnija, i obično identificirana vlastitom literaturom, ona posjeduje ili zahtjeva pravo na politički identitet i autonomiju kao narod, uz kontrolu nad određenim teritorijem, slično kao biblijski Izrael ili drugi nezavisni entiteti u svijetu zamišljenom kao da se sastoji od nacionalnih država.
- Nacionalna država je država koja se identificira kao jedna određena nacija čiji članovi nisu jednostavno ‘podanici’ vladara, već horizontalno povezano društvo kojem država u određenom smislu pripada. Prema tome, postoji identitet karaktera između države i ljudi. Na određeni način suverenitet države nerazdvojiv od njenih stanovnika, izražavajući njihov historijski identitet. U državi idealno postoji osnovna ekvivalencija između granica i karaktera političke jednice s jedne i samosvjesne kulturološke zajednice s druge strane. U većini slučajeva to je više san nego stvarnost. Većina nacionalnih država zapravo sadrži grupe ljudi koji ne pripadaju njenoj sržnoj kulturi ili ne osjećaju da pripadaju naciji definisanoj na taj način. Ipak gotovo sve savremene države djeluju po gruboj pretpostavci da su nacionalne države.
- ‘Nacionalizam’ znači dvije stvari: teoriju i praksu. Kao politička teorija – da bi svaka ‘nacija’ trebala imati ‘vlastitu’ državu – nacionalizam je stvoren u devetnaestom vijeku. Međutim, taj opšti princip motiviše samo mali broj nacionalista. U praksi, nacionalizam je snažan samo u partikularističkom smislu, proizlazeći iz vjerovanja da su vlastite etničke ili nacionalne tradicije posebno bitne i moraju biti branjene gotovo po svaku cijenu, stvaranje ili širenjem vlastite nacionalne države. Dok je teorija nacionalizma postajo ključna unutar zapadne političke misli u devetnaestom vijeku, on je u doređenim mjestima postojao kao moćna stvarnost dugo prije toga. Kao nešto što može dati moć velikom broju običnih ljudi, nacionalizam je pokret koji nastoji da obezbjedi državu za određenu ‘naciju’ ili unaprijedi pretpostavljene interese vlastite ‘nacionalne države’ bez obzira na druge faktore. On se javlja prvenstveno kada se određena etnija ili nacija ojeća ugroženom s obzirom na vlastiti stvarni karakter, razmjere ili važnost, kao posljedica eksternog napada ili državnog sistema čiji je dio do tada bila; nacionalizam se takođe može rasplamsati u svrhu ekspanzionističkog imperijalizma moćnih nacionalnih država, iako se to uglavnom čini pod krinkom zamišljene prijetnje ili patnji.
- Religija je integralan element mnogih kultura, većine etnija i nekih država. Biblija je, barem što se tiče kršćanskog svijeta, ponudila originalni model nacije. Bez nje i njene kršćanske interpretacije i implementacije, upitno je da li bi nacije i nacionalizmi, u obliku u kojem ih poznajemo, uopšte mogle postojati. Religija je proizvela dominantni karakter nekih nacija oblikovanih državom i nekih nacionalizama. Biblijsko kršćanstvo je ujedno temelj kulturnog i političkog svijeta iz kojeg su fenomeni nacionalnosti i nacionalizma u cjelini proizašli, a u nekoliko bitnih slučajeva je i obezbjedilo ključni sastojak za određenu historiju kako nacija, tako i nacionalizama.
Adrian Hastings, The Construction of Nationhood, Cambridge University Press, 1997. (prevod G.D.)